1927'den beri her yılın sonunda o yılın en etkili kişisini ya da kişilerini seçen TİME dergisi, 2025 yılının kişisi olarak "YAPAY ZEKANIN MİMARLARI"nı dolayısıyla da "YAPAY ZEKA"yı seçmiş!.. Beklenen bir seçimdi elbette!..
Çok uzun yıllar önce kendini dama atmış, bir "Damdaki Mizahçı" olarak; 21. yüzyıla daha girmeden 1999 yılının sonlarında yazdığım yazılarda 21. yüzyılın insanlığın kendi kendi yok edeceği bir yüzyıl olacağına dair yazılar yazmış bir kalem olarak aradan geçen 25 yılda yanılmadığımı görmenin üzüntüsü içindeyim...
Emperyalizmi arkasına alan dev güçlerin derdi birbirinin kopyası olan, şablon insanlar, şablon ülkeler, şablon hayatlar yaratmaktı, böylece oluşacak koca bir sürüyü idare etmek daha kolay olacaktı. Örneğin aynı ürünü farklı ülkeler, farklı insanlar kolayca alabilecekti. Bu düzeni herhangi bir sorgulama yetisi gelişmemiş bizim gibi ülke insanlarına da, gelişmiş gözüken ülkelerin insanlarına da; "Global Dünya" olarak yutturdular!!!! Oysa ki 20. yüzyılda ülkeler arasındaki farklı renkler, farklı yaşamlar hayatın içinde soluklar açıyor, zeka gelişiminin zenginliği de çok daha derin oluyordu.
İnsan emeğinin ve insana özgü özel yeteneklerin derin donduruculara konulacağı bu yeni dönemde pek çok mesleğin yok olacağını, insanın kendi ürettiği robotların esiri haline geleceğini global çukura düşmemiş uzmanlar ve bilim insanları yıllardır yazıp duruyorlar. Yazmalarının, söylemelerinin ötesinde zaten yaşanan hayatların giderek "İNSANSIZ HAYAT SAHASI"na dönüştüğünü hepimiz hayatın içinde görüyoruz, yaşıyoruz!.. Örneğin bir cep telefon şirketi size kazık attığınızda ona telefonla ulaştığınızda artık karşınızda muhatap olarak bir insan bulamıyorsunuz. O kayıttan, bu kayıta sizi dolaştırıp, sonra boşluğa fırlatıp atan bir düzen bu!!!!! Derdinizi anlatacağınız bir insanın kalmadığı bir dünyada, gücü elinde bulunduran dev emperyalizmin ve onun şirketlerinin gözünde sizin artık zerre kadar bir değeriniz yok!..
Bitirilecek alanların, mesleklerin içinde benim de 48 yıldır emek verdiğim yazar-çizerlik de var elbet. 20. yüzyılda zaten epeyce darbe almış, yeteneğin gözardı edildiği bir sürece girmiş olan sanatın bütün alanları bu anlamda insan yeteneğinin anlamsızlığını çok sert şekilde vuracak yüzümüze!..
Yapay zeka elbette bilimde, sağlıkta, teknolojide, her alanda insanın işini kolaylaştıracak, zamandan müthiş tasarruf sağlayacak, işleri hızlandıracak ama bunun bedeli çok ağır olacak!.. İnsanın yarattığı ve sürekli geliştirdiği bir robotun esiri olması sonrası insanlar, onun yarattığı yapay zekanın kavgaya gireceği süreçlere de şahit olacağız, özellikle bizim gibi uygarlık yolculuğundan uzaklaşmış, Ortaçağ karanlığı yaşayan halklara ve yönetimlere sahip ülkeler bu dönemin en ağır kaybedenleri ve yok edilenleri olacak!.. "İnsansız hava aracı" üretmekle övünenler "İnsanız hayat sahası"nın derin çukuruna gömecekler havasını almış insanlığı!!!!!
"Yapay Zeka" bu yüzden çok dikkatle izlenmesi, incelenmesi gereken çok tehlikeli bir oyuncak!.. Onunla oynamasını bilmeyen toplumların esiri olacağı 21. yüzyıl ilk çeyreğini bitirirken, çeyrek aklı bile kalmayan, şaşkın ve bitik haldeki toplumlar Yapay Zekanın efendi haline geleceği bu yapay süreçte adım adım tarihe karışacaklar, zaten bir amaçta budur, bu anlamda zaten tüm dünyanın zehirli atık çöplerini alıp topraklarına gömen şu içinde bulunduğumuz coğrafyada en büyük kobay alanlarından biridir!..
Bu anlamda elindeki yeteneğinin anlamı kalmayacak ve boşa düşecek insanoğlu bu ikinci çeyrekte artık "ölümsüzlüğün" değil, "ölümlü" olmanın ve bir an önce göçüp gitmenin mutluluğuna sarılacak, zira görünen o ki, insanı devre dışı bırakıp, yeni bir dünya diktası yaratacak bu çark döndükçe uzun yaşayan değil sadece "giden" kurtulacak!!!!!
Cihan Demirci (13 Aralık 2025-Foça)
